31.05.2021 10:28
Od wielu lat obowiązuje rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr. 261/2004 z dnia 11. 2. 2004, które określa wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów transportu lotniczego (zwane dalej „Rozporządzeniem”). Klienci linii lotniczych często nie są świadomi zakresu swoich praw, na przykład dla tego, że korzystają z usług transportu lotniczego tylko sporadycznie.
W przedmiotowym Rozporządzeniu uregulowano poszczególne prawa pasażerów, którym wbrew ich woli odmówiono przyjęcia na pokład samolotu, których lot został odwołany lub był znacznie opóźniony. W pierwszym rzędzie chodzi o prawo do opieki, np. w postaci żywności i zakwaterowania, dalej również prawo do zwrotu kosztów związanych z powikłaniem lub prawo do zmiany trasy. W przypadku odmowy prawa do wejścia na pokład samolotu i odwolania lotu następnie Rozporządzenie przewiduje również obowiązek linii lotniczej do zapłacenia kwoty ryczałtowej (odszkodowania) poszkodowanemu klientowi w wysokości od 250 € do 600 €, oczywiście pod warunkiem spełnienia tu wymienionych warunków.
Właśnie kwestia przyznawania refundacji ryczałtu, czyli możliwość zwolnienia linii lotniczej od obowiązku wypłaty zwrotów ze względu na wyjątkowe okoliczności powodujące odwołanie lotu, została niedawno omówiona przez Europejski Trybunał Sprawiedliwości. W przypadku sporu między linią lotniczą KLM i jej pasażerką panią Corine van der Lans stwierdził, że przewoźnicy lotniczy są zobowiązani do wypłacenia odszkodowania pasażerom zgodnie z Rozporządzeniem nawet jeżeli lot został odwołany z powodu niespodziewanych awarii technicznych, które zdaniem sądu nie należą do tzw. nadzwyczajnych okoliczności wyłączających odpowiedzialność dostawców usług lotniczych. Według orzeczenia Trybunału, nadzwyczajnymi okolicznościami są tylko np. ukryte wady produkcyjne zagrażające bezpieczeństwu lotniczmu lub usterki techniczne spowodowane aktami sabotażu lub terroryzmu.
Chociaż Rozporządzenie stanowi, że jest to linia lotnicza, która miałaby się pasażerami w powyższych przypadkach aktywnie zajmować, zwykle jest inicjatywa pozostawiona w rękach pasażerów. Istotne zatem jest, by każdy pasażer skorzystał ze swojich praw u dostawcy usług lotniczych, najlepiej bezpośrednio po wydarzeniach powodujących odpowidne roszczenie.
W ramach prawodawstwa czeskiego znajduje się w końcowej fazie procesu legislacyjnego nowelizacja ustawy nr. 159/1999 Coll., o pewnych warunkach biznesu w zakresie turystyki. Przedmiotowa nowelizacja została szeroko dyskutowana, ponieważ przez jej przyjęcie miał być wprowadzony obowiązek ubezpieczalni w przypadku bankructwa biur podróży do zwrotu należności klientom w pełnej wysokości, tj. często ponad uzgodnioną kwotę odszkodowania ubezpieczeniowego.
Stosunkowo ambitna nowelizacja odzwierciedlająca między innymi niedawne orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego jednak nie została w proponowanej formie przyjęta przez Senat, który wniosek wrócił do Parlamentu z proponowanymi zmianami. Te zmiany zostały przez Parlament przyjęłe. Choć nie udało się wprowadzić powyższe zmiany, nowelizacja ma dość istotny wpływ na świadczenie usług turystycznych. Wprowadza, na przykład, obowiązek biur podróży złożyć przed zawarciem umowy z firmą ubezpieczeniową dokumenty z wynikami jej działalności oraz firmę ubezpieczeniową w regularnych odstępach miesięcznych informować np. o liczbie klientów, liczbie sprzedanych podróży lub wypłaconych zaliczkach.