Inspiracja z Norwegii: nowe podejścia do przystępnych cenowo mieszkań

24.10.2024 12:56

Adwokaci Adam Felix i Tomáš Homola z kancelarii adwokackiej Felix a spol. w wrześniu wzięli udział w wycieczce zawodowej w ramach projektu Miejskie budownictwo mieszkaniowe przyszłości. Projekt ten zwraca uwagę na prawo każdego człowieka do przystępnego cenowo mieszkania i wzywa do znalezienia nowych rozwiązań, dzięki którym stabilny dach nad głową będzie osiągalny nie tylko dla osób potrzebujących mieszkania, ale także dla szerszego społeczeństwa.

Projekt mapuje i bada różne opcje mieszkaniowe, określane jako „trzeci sektor”. Są to formy mieszkalnictwa, które istnieją obok mieszkań prywatnych i komunalnych lub państwowych.

Chodzi na przykład o mieszkania spółdzielcze, które mają w Czechach i Norwegii długą tradycję, ale także inne warianty przystępnych cenowo i stabilnych mieszkań dla różnych grup mieszkańców, które mogą być realizowane przez organizacje non-profit, przedsiębiorstwa społeczne lub wspólnotowe projekty mieszkaniowe.

Podczas wycieczki uczestnicy poznali w Oslo i okolicach konkretne przykłady projektów trzeciego sektora, w tym nowych budynków i rekonstrukcji, które łączy idea tworzenia przystępnego cenowo i zrównoważonego mieszkalnictwa.

„Podobała mi się wizyta w Bjørvika”, mówi Adam Felix. „Może dlatego, że w Pradze również mamy kilka przypadków przekształcania terenów przemysłowych w dzielnice miejskie. Bjørvika jest doskonałym przykładem tego, jak może wyglądać taka transformacja. Dawne tereny portowe i przemysłowe zostały przekształcone w tętniącą życiem dzielnicę miejską. Dziś jest to miejsce, w którym łączą się kultura, handel i mieszkalnictwo. Bardzo inspirujące”.

W programie znalazło się również zwiedzanie budynku opery i baletu w Oslo. „Wygląda on bardzo podobnie do nowego projektu filharmonii autorstwa duńskich architektów BIG studia, którą planuje wybudować stolica Pragi. Budynek opery i baletu w Oslo również powstał w wyniku międzynarodowego konkursu architektonicznego wygranego przez norweskie studio architektoniczne Snohetta.” dodaje Tomáš Homola.

Wycieczka do Oslo nawiązała do wycieczki do Zurychu w Szwajcarii w listopadzie 2021 r. W Szwajcarii nacisk położono na spółdzielcze budownictwo mieszkaniowe, które ma ponad stuletnią tradycję i zachowało prawdziwy charakter mieszkań czynszowych dla klasy średniej.

„Szwajcarskie budownictwo spółdzielcze jest znacznie bardziej podobne do historycznego budownictwa spółdzielczego znanego ze środowiska czeskiego od czasu jego powstania w okresie Pierwszej Republiki. Natomiast współczesne norweskie spółdzielcze budownictwo mieszkaniowe jest naprawdę bardziej podobne (ekonomicznie i prawnie) do współczesnego czeskiego, którego celem jest posiadanie mieszkania w przyszłości.” Tomáš Homola podsumowuje wnioski z obu krajów.

Projekty odwiedzone w Oslo pokazały, w jaki sposób miasta i gminy mogą wspierać budowę i rozwój tego typu mieszkań, które łączą przyjazność dla środowiska z dostępnością dla szerszego grona mieszkańców.

Eksperci w Oslo dyskutowali także o współpracy pomiędzy inwestorami i administracją miejską oraz o koniecznych zmianach w prawie, które pozwolą na szersze zastosowanie inicjatyw i pomysłów na realizację innowacyjnych projektów mieszkaniowych. Okazało się, że norweskie doświadczenia są podobne do czeskich w ramach spółdzielczego ustawodawstwa mieszkaniowego, a zatem wzajemna inspiracja i dyskusja są odpowiednie dla rozwoju nowych strategii w sektorze mieszkaniowym.

—

Wycieczka została zorganizowana przez Centrum Architektury Środkowoeuropejskiej we współpracy z Fragment, projektem wynajmu mieszkań premium w praskiej dzielnicy Karlín. Wizyta w Oslo odbyła się w ramach projektu Miejskie budownictwo mieszkaniowe przyszłości, w którym interdyscyplinarny zespół ekspertów – architektów, prawników, socjologów, polityków i ekonomistów –  poszukuje sposobów na poszerzenie przystępnych cenowo mieszkań na obszarach miejskich. W tym kontekście budownictwo mieszkaniowe trzeciego sektora, w tym projekty spółdzielcze i non-profit, jest kluczowym narzędziem zapewniającym niedrogie, zrównoważone i wysokiej jakości mieszkania, co jest niezbędne zarówno w Czechach, jak i w Norwegii.

Foto: archiwum CCEA MOBA